Gidi Markuszower wordt toch geen minister van Asiel en Migratie voor de PVV, meldt Geert Wilders op X. “De inhoud van de naslag over Gidi Markuszower was reden voor mij om zijn kandidatuur in te trekken”, meldt de PVV-leider, verwijzend naar de screening door de AIVD. Marjolein Faber, eveneens Kamerlid, komt in zijn plaats. Wilders meldt niet of zij ook vicepremier wordt.

De PVV-leider heeft formateur Richard van Zwol geïnformeerd over zijn besluit.

Wilders heeft Markuszower al eerder opzij geschoven in 2010 door hem van de kieslijst te halen. Dat gebeurde nadat toenmalig minister Ernst Hirsch Ballin de PVV-leider ervan op de hoogte had gesteld dat veiligheidsdienst AIVD hem als “integriteitsrisico” bestempelde. Later werd hij desondanks Eerste Kamerlid en vervolgens Tweede Kamerlid. Kamerlid Markuszower is ook ooit opgepakt voor verboden wapenbezit.

Markuszower: een terrorist heeft meer rechten

Markuszower laat aan RTL Nieuws weten “dat het allemaal kafkaësk aanvoelt en dat een gemiddelde terrorist meer rechten lijkt te hebben dan een politicus met een scherpe mening” en herhaalt die woorden later aan het ANP. Hij gaat nu gewoon verder als lid van de Tweede Kamer, zegt hij.

Faber (1960) zit sinds vorig jaar in de Tweede Kamer. Ze voert daar het woord op het terrein van Justitie en Veiligheid. Jarenlang zat ze in de Eerste Kamer (2011-2023). Ze gaf daar vanaf 2014 ook leiding aan de PVV-fractie. Daarnaast was ze ruim 12,5 jaar lid van de Provinciale Staten van Gelderland.

In 2015 kwam ze in opspraak toen naar buiten kwam dat ze met PVV-fractiegeld het bedrijfje van haar zoon had betaald om de website van PVV Gelderland te beheren. Later bleek de zoon ook de website voor de PVV-fractie in de Eerste Kamer te hebben gemaakt. De kwestie had uiteindelijk geen politieke gevolgen voor Faber.

Verbazing over Klever als minister voor Ontwikkelingshulp

De christelijke noodhulporganisatie ZOA zegt verbaasd te zijn dat de PVV Reinette Klever heeft voorgedragen als minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingshulp. Volgens een woordvoerder lijkt Klever zelf "niet te geloven" in ontwikkelingssamenwerking, gebaseerd op eerdere uitspraken die zij deed. "Dat vinden wij wel opmerkelijk."

Klever zat tussen 2012 en 2017 in de Tweede Kamer namens de PVV. Volgens de NOS stelde zij bij een debat in 2016 voor ontwikkelingshulp te schrappen en dat geld te gebruiken om de afschaffing van het eigen risico te betalen. Als PVV'er lijkt zij straks op een ministerie te komen dat haar partij altijd heeft willen afschaffen. Ook gaat de nieuwe coalitie flink bezuinigen op ontwikkelingshulp.

"Er ligt een coalitieakkoord dat vrij hard is op dit thema", aldus de zegsman van ZOA in reactie op de voordracht van Klever. "Dan zal de persoon die er straks over gaat daar niet heel veel aan kunnen veranderen. Maar de drijfveer waarmee je dit doet, dat maakt uit. Als je dan zegt dat je niet in ontwikkelingshulp gelooft, dan hebben wij nog een hoop werk te doen met deze minister."

'Beoordelen op daden'

Andere hulporganisaties geven aan Klever straks vooral op haar daden als minister te willen beoordelen. "Wij kijken naar de inhoud en niet naar de persoon", zegt Haaije Feenstra, directeur van de vereniging van christelijke ontwikkelingsorganisaties Prisma. "Nu krijg je verantwoordelijkheid en dat brengt vaak ook nieuwe inzichten met zich mee", stelt hij over Klever als minister. "Daar gaan wij hoopvol aan werken."

Ook Oxfam Novib zegt de minister "op daden" te willen beoordelen. "Niet op woorden of achtergrond", aldus een woordvoerder. "We willen vooruitkijken, niet achteruit naar wat iemand in het verleden heeft gezegd. We gaan ervan uit dat zij zich als minister committeert aan het hoofdlijnenakkoord en de afspraken die daarin staan."

Volgens Stichting Vluchteling zijn er "meer mensen dan ooit afhankelijk van humanitaire hulp". Tineke Ceelen, directeur van de stichting, hoopt dat Klever "oog, oor, hart én voldoende budget zal hebben voor hulp aan deze uiterst kwetsbare mensen".

LEES OOK: Wilders wil uiterlijk begin juli nieuw kabinet hebben